Transparantie, Coöperatie
Deze blogpost is geschreven om alle vragen van onze coöperanten te beantwoorden, in het kader van de algemene vergaderingen in november 2022, december 2022 en januari 2023. Het bevat alle (of bijna alle) vragen die we tot 20 december 2022 hebben ontvangen.
Vragen
Herkapitalisatie
4. Welk bedrag is er uiteindelijk met de herkapitalisatiecampagne opgehaald?
Toekomstige strategische richtingen
9. Welke activiteiten zou NewB kunnen uitoefenen zonder bankvergunning?
Samenwerkingsovereenkomst tussen vdk bank en NewB
13. Wat is de rechtsvorm van vdk bank? Zou het verkocht kunnen worden?
14. Wie zijn de aandeelhouders van vdk bank?
15. Wie bestuurt vdk bank en wat is hun beslissingsstructuur?
17. Is de overeenkomst van onbepaalde duur? Is het gekoppeld aan een resultaatsverbintenis van NewB?
18. Waarom heeft vdk geen openbaar bod gedaan?
20. Welke producten worden aangeboden als de samenwerking met vdk bank doorgaat?
22. Zal NewB opnieuw kapitaal moeten ophalen?
30. Kan vdk een erkenning als ‘sociale-economieonderneming’ krijgen?
32. Wanneer gaat de samenwerking met vdk bank van start?
33. Aan welke prijs koopt vdk bank de klantenportefeuille van NewB?
34. Zouden NewB-klanten vdk-klanten worden? Wat betekent dit in de praktijk?
40. Wat vinden de aandeelhouders en werknemers van vdk van deze samenwerking?
43. Hoe verdeelt vdk haar winst?
47. In welke sectoren investeert vdk bank?
57. Zou vdk bank bankagentschappen kunnen openen in Wallonië en Brussel?
58. Kan in het vdk-alternatief een andere piste worden overwogen?
61. Hoe komt het dat vdk rendabeler is dan NewB?
Jaarrekening, financiële situatie van NewB en coöperatieve deelbewijzen
64. Is het mogelijk toegang te krijgen tot de huidige financiële situatie van NewB (jaarrekening)?
69. Is het mogelijk om nu al deelbewijzen van NewB te kopen?
70. Wat zijn de praktische modaliteiten voor de terugbetaling van de coöperatieve deelbewijzen?
Juridische procedures
72. Kan de gerechtelijke uitspraak worden gedeeld?
74. Wat is de rol van de voorlopige bewindvoerder?
Andere
79. Waarom hebben zo weinig coöperanten een rekening geopend?
80. Waarom was de groei van NewB trager dan verwacht?
82. Hoe reageert u op het boek van Dirk Coeckelberg?
83. Moeten we niet overgaan van een meer "activistische" naar een eerder "commerciële" houding?
84. Hoe verklaart u de eenzijdige en niet-objectieve behandeling van NewB in de media?
Antwoorden
Herkapitalisatie
1. Welke potentiële investeerders werden benaderd in het kader van de herkapitalisatie? Waarom hebben zij besloten om niet deel te nemen aan de herkapitalisatie van NewB?
Drie types van potentiële investeerders werden benaderd in het kader van de herkapitalisatie:
- Stichtingen, impactinvesteerders en filantropen;
- Financiële instellingen;
- Overheden en openbare beleggingsinstellingen.
Zij die beslisten om niet te investeren, gaven daarvoor de volgende redenen: onvoldoende rendement en te ver in de toekomst, zwakke conversie van coöperanten naar klanten, weinig kennis over of weinig vertrouwen in het coöperatief bestuursmodel, traagheid van de beslissingsprocessen, gebrek aan interesse, uitblijven van andere inbreng omdat de overheden zich niet engageerden, enz…
2. Waarom werden de B-coöperanten (d.w.z. de burgers) niet uitgenodigd om deel te nemen aan de herkapitalisatie?
Wanneer een openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten met een nominale waarde van minder dan 100.000 euro wordt gedaan voor een totaalbedrag van meer dan 5 miljoen euro berekend over een periode van 12 maanden, moet dit gebeuren met een prospectus die door de FSMA werd goedgekeurd.
In overleg met de FSMA leek het ingewikkeld om een dergelijk prospectus goed te keuren binnen de korte termijn van deze herkapitalisatie. Daarom hebben we institutionele investeerders uitgenodigd om C-aandelen te kopen met een nominale waarde van 200.000 euro elk. Dit aanbod kon dan worden gedaan voor een totaalbedrag van meer dan 5.000.000 euro zonder dat een door de FSMA goedgekeurd prospectus nodig was.
Bovendien vermeldde het prospectus van 2019 dat deze tweede herkapitalisatie alleen gericht zou zijn op institutionele spelers. In overleg met de toezichthouder is ook besloten de aankoop van coöperatieve aandelen te beperken tot één aandeel per persoon (voor nieuwe coöperanten).
3. Waarom bedroeg het bedrag van de herkapitalisatie 40 miljoen euro? Was deze herkapitalisatie écht nodig en waarom werd deze niet verder opgesplitst in kleinere fasen? Waarom hebben we geen extra tijd gevraagd bij de Nationale Bank?
In overleg met de toezichthouders is het bedrag van de herkapitalisatie vastgesteld op 40 miljoen euro. Dit is het bedrag waarmee NewB haar activiteiten had kunnen voortzetten tot 2026, wanneer we break-even zouden kunnen draaien zonder dat het kapitaal zou slinken tot onder de wettelijke bankratio's. In de prospectus van 2019 was al aangegeven dat er een nieuwe kapitaalverhoging zou plaatsvinden, maar deze bleek uiteindelijk vroeger noodzakelijk en groter dan verwacht omwille van de vertraging bij de productlanceringen als gevolg van de coronacrisis en de hoge rente.
NewB had de herkapitalisatie liever gedaan in meerdere keren, maar de toezichthouder achtte het echter noodzakelijk om de herkapitalisatie in één ronde uit te voeren en uiterlijk tegen 30 september 2022. Dit om te voorkomen dat er extra risico's zouden worden genomen, om de bescherming van de depositohouders te waarborgen en om ervoor te zorgen dat NewB break-even zou draaien.
4. Welk bedrag is er uiteindelijk met de herkapitalisatiecampagne opgehaald?
Er is geen enkele formele verbintenis ondertekend tot verdere investeringen in het kapitaal van NewB.
5. Stel dat de herkapitalisatie succesvol was geweest, zou de ontwikkeling van professionele kredieten het dan mogelijk hebben gemaakt om een break-even te bereiken? Zo ja, wanneer? Was de ontwikkeling van professionele kredieten op dit punt noodzakelijk?
Als de herkapitalisatie was gelukt en de prognoses van het bedrijfsplan behaald, dan hadden we in 2026 break-even kunnen draaien dankzij:
- de producten die NewB al op de markt had gebracht,
- de ontwikkeling van professionele kredieten en alle andere producten die ontwikkeld hadden kunnen worden.
Bovendien was de ontwikkeling van professionele kredieten belangrijk voor NewB: als duurzame, sociale en ethische bank is het immers fundamenteel dat NewB projecten financiert met een hoge sociale en ecologische waarde (dit maakt immers deel uit van ons DNA). Bovendien had elke in NewB geïnvesteerde euro (in aandelen) kunnen worden omgezet in ongeveer 7 euro aan leningen: deze activiteit zou winstgevend zijn geweest en zou een aanzienlijk effect hebben gehad.
6. Hoe groot was de investering die verwacht werd van het Waals Gewest? Waren er nog andere institutionele spelers die weigerden? Welke argumenten voerde het Waals Gewest aan om zijn beslissing (om niet te investeren) te verklaren? Kunnen we later opnieuw proberen als de begrotingssituatie van het Waals Gewest zou verbeteren?
Het Waals Gewest heeft het bedrag van hun eventuele interventie niet openbaar gemaakt. Het is dan ook niet aan ons om dit bekend te maken. De investeringsbedragen werden besproken tijdens de begrotingsonderhandelingen, maar het heeft niet mogen baten: het Waals Gewest investeerde in andere projecten (net zoals het Brussels Gewest en andere C-investeerders). Hierover hebben we geen details gekregen en kunnen hier dus ook niet in detail op antwoorden.
Na overleg met de toezichthoudende autoriteiten bleek het bovendien niet haalbaar om een nieuwe kapitaalronde op te zetten met oog op behoud van de bankvergunning. Dit zou er immers kunnen toe leiden dat NewB niet meer aan de reglementaire ratio's voldoet.
7. Wat is de mening van de C-coöperanten over de voortzetting van de activiteiten? Wat is het risico dat het C-college tegenstemt en het project blokkeert, wetende dat een meerderheid in elk college vereist is om het partnerschap met vdk bank te aanvaarden? Is een van de coöperanten van plan om NewB te verlaten?
Elke C-coöperant heeft zijn eigen mening over de samenwerking met vdk bank. Mochten er coöperanten tegen het partnerschap zijn, dan hebben zij twee mogelijkheden: zich van stemming onthouden (om het partnerschap niet te blokkeren indien de twee andere colleges voor zijn) of tegen stemmen. Coöperanten die hun aandelen zouden willen 'verkopen' of verminderen, zullen dat kunnen vanaf 1 februari 2023, overeenkomstig artikel 11 van onze statuten.
Toekomstige strategische richtingen
8. Zou NewB over een paar jaar opnieuw een bankvergunning kunnen verkrijgen en zo ja, onder welke voorwaarden?
In des samenwerking met vdk bank zou NewB er zich toe verbinden om geen bankvergunning meer aan te vragen.
9. Welke activiteiten zou NewB kunnen uitoefenen zonder bankvergunning?
Zonder de bankvergunning wordt momenteel de optie van een exclusief filiaal van vdk bank overwogen.
10. Wat is het verschil tussen 'NewB als bank (met een bankvergunning)' en 'NewB als tussenpersoon (zonder bankvergunning)'?
Er zijn meerdere verschillen:
- de tussenpersoon (NewB) handelt in naam en voor rekening van een andere kredietinstelling (vdk bank) en is geen 'eigenaar' van de klanten;
- de vereiste vergunning is niet dezelfde;
- de toezichthouder waaraan NewB zich moet onderwerpen verschilt (Nationale Bank van België versus FSMA);
- sommige functies zijn strikt bancair (risicobeheer, compliance enz.) en zullen dus niet langer nodig zijn als NewB een agent van vdk bank wordt;
- het vereiste kapitaal varieert (als tussenpersoon is minder kapitaal nodig);
- de directe impact op de productontwikkeling is kleiner (aangezien NewB als distributie-agent zou optreden);
- de operationele kosten van de producten worden gedragen door vdk bank (wat betekent dat NewB minder kosten zou hebben);
- de wet beperkt de andere activiteiten die de tussenpersoon kan verrichten (bijvoorbeeld betalingsdiensten);
- de kredietinstelling (vdk bank) controleert of de tussenpersoon de wettelijke en reglementaire bepalingen naleeft;
- bankdiensten worden verleend onder de naam vdk bank.
11. Zijn er samenwerkingsverbanden met andere banken/financiële instellingen overwogen (naast vdk)? En waarom werd er niet eerder naar partners gezocht?
NewB heeft contact gehad met verschillende bestaande financiële spelers om alternatieve pistes te onderzoeken. Alleen de besprekingen met vdk bank hebben tot een eventueel partnerschap geleid.
Bovendien is dit niet de eerste keer dat NewB met andere financiële spelers overlegt om een mogelijke samenwerking te onderzoeken: dit is in het verleden inderdaad meermaals gebeurd, ook tijdens de recente herkapitalisatiecampagne. Helaas hebben al deze eerdere besprekingen niet tot een akkoord geleid.
Opmerking: wat verzekeringen betreft, blijft NewB optreden als tussenpersoon voor Monceau Générale Assurances SA (zoals al het geval is).
Samenwerkingsovereenkomst tussen vdk bank en NewB
12. Wie is vdk bank?
vdk bank (VolksDepositoKas) is een naamloze vennootschap die in 1926 werd opgericht door de christelijke vakbond als spaarbank voor Gentse arbeiders. Van bij het begin waren haar bankactiviteiten gebaseerd op een expliciet maatschappelijk engagement. vdk bank is uitgegroeid tot een echte, solide en duurzame bank. Via een netwerk van lokale kantoren bedient de bank vandaag ongeveer 135.000 klanten in het hele Vlaamse Gewest. Bovendien zijn ze als enige Belgische bank lid van de Global Alliance for Banking on Values. vdk bank is dus een ethische en duurzame bank, die op de derde plaats staat in de BankWijzer (klik hier voor meer informatie).
NewB en vdk bank komen overeen op vlak van maatschappelijke en duurzame engagementen en investeren beiden bijvoorbeeld niet in fossiele brandstoffen. vdk bank en NewB zijn ervan overtuigd dat doordachte leningen en gerichte investeringen een aanzienlijke positieve impact kunnen hebben op de aanpak van de sociale en ecologische uitdagingen van vandaag. Dit indachtig is het logisch om samen te werken om de positieve effecten van maatschappelijk verantwoord bankieren te vergroten.
Vandaag biedt vdk bank zichtrekeningen, spaarrekeningen, beleggingsproducten, kredietkaarten, consumentenkredieten en hypothecaire kredieten aan. Het heeft ook een uitgebreid aanbod van bankdiensten voor professionele klanten.
13. Wat is de rechtsvorm van vdk bank? Zou het verkocht kunnen worden?
vdk bank is een naamloze vennootschap. In theorie zou de bank dus verkocht kunnen worden. In de praktijk is dit echter niet aan de orde. Veel aandeelhouders van vdk bank zijn al aandeelhouder sinds de oprichting van de bank in 1926, eventueel doorgegeven via successie, en zijn niet van plan hun aandelen te verkopen. Integendeel, zij geloven in het project en de richting die de bank is ingeslaan.
14. Wie zijn de aandeelhouders van vdk bank?
De aandeelhoudersstructuur van vdk bank omvat:
- 67% stabiliteitsaandeelhouders, voornamelijk Oost-Vlaamse maatschappelijke organisaties die een aandeelhoudersovereenkomst hebben met vdk;
- 17% van een institutionele aandeelhouder (Belfius) die in de jaren negentig een openbaar overnamebod op vdk heeft gedaan;
- 10% openbaar verhandelbare aandelen op de Euronext-veiling;
- 6% andere aandeelhouders.
15. Wie bestuurt vdk bank en wat is hun beslissingsstructuur?
De beleidsstructuur van vdk bank maakt een duidelijk onderscheid tussen de verantwoordelijkheid van het:
- management: effectieve leiders en uitvoerende bestuurders die zetelen in het directiecomité;
- toezicht: niet-uitvoerende bestuurders, in het bijzonder (maar niet exclusief) leden van de gespecialiseerde comités van de raad van bestuur;
- beleid: uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders in de raad van bestuur.
16. Zou het een fusie zijn? Zou vdk bank aandeelhouder worden van NewB? En omgekeerd, zou NewB aandeelhouder worden van vdk bank?
Het is geen fusie maar een samenwerking. Tussen vdk bank en NewB komt er dus geen kapitaaloverdracht. Er is dus geen sprake van een deelname van de één in het kapitaal van de ander.
De eventuele samenwerking is drieledig:
- vdk bank neemt het klantenbestand van NewB over;
- NewB fungeert als exclusief tussenpersoon voor de Franstalige vdk-klanten in bank- en beleggingsdiensten;
- een overeenkomst die ervoor zorgt dat NewB voorstellen kan doen aan vdk bank, in het bijzonder met betrekking tot de aangeboden producten en diensten en het duurzaamheidsbeleid.
NewB zou dus als coöperatie onafhankelijk blijven (net als vdk bank) en uitsluitend optreden als exclusieve verdeler van de bankproducten van vdk bank aan Franstalige klanten in Brussel en Wallonië.
17. Is de overeenkomst van onbepaalde duur? Is die voor NewB gekoppeld aan een resultaatsverbintenis?
De overeenkomst tussen NewB en vdk bank is van onbepaalde duur en kent dus geen einddatum.
De intentieverklaring heeft wel een opschortende voorwaarde: het partnerschap komt er alleen bij een minimumbedrag aan deposito's die NewB aan vdk zou overdragen.
Anderzijds is de overeenkomst niet gekoppeld aan resultaten, maar commercieel succes blijft van belang voor NewB om twee redenen:
- het zou de coöperatie in staat stellen winst te maken;
- NewB zou een zitje kunnen krijgen in de raad van bestuur van vdk bank naargelang haar commercieel gewicht.
Er is dus geen resultaatsverbintenis, maar commercieel succes is meer dan welkom voor NewB.
18. Waarom heeft vdk geen openbaar bod gedaan?
vdk bank is met NewB in gesprek gegaan om de klantenportefeuille over te nemen. Beide instellingen hebben er alle belang bij om zoveel mogelijk deposito's te behouden en niet te laten wegstromen naar andere financiële spelers. Coöperatieve NewB-aandelen kopen heeft vdk bank nooit overwogen. Het voorstel dat nu op tafel ligt, biedt verschillende voordelen:
- voor NewB-klanten. Zij kunnen klant blijven bij een duurzame Belgische bank;
- voor NewB. Als agent van vdk bank kan ze haar oorspronkelijke doelstelling - bankieren voorGOED veranderen - blijven waarmaken met een breder gamma van duurzame bankdiensten;
- voor vdk bank. Haar werkgebied kan uitbreiden naar Franstalig België. Zo kan de bank haar duurzame geschiedenis verderzetten door NewB's bank en beleggingsklanten over te nemen met NewB als exclusief agent.
19. Waarom was vdk bank nog niet aanwezig in Wallonië? En waarom zou vdk bank niet gewoon alle NewB-klanten overnemen zonder de coöperatie als tussenpersoon?
vdk bank is een bank in volle ontwikkeling, maar kiest bewust voor een stapsgewijze groei. De eerste focus was verdere uitbreiding in Vlaanderen vanuit de Gentse basis naar de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant. Zo opent vdk bank begin 2023 een een kantoor in Hasselt, het eerste kantoor in Limburg.
De overname van NewB-klanten is een kans voor vdk bank om voet aan de grond te krijgen in Franstalig België. Ook deze uitbreiding gaat stap voor stap en in samenwerking met een partner die er stevig is ingebed en bovendien een hele hoop waarden deelt.
20. Welke producten worden aangeboden als de samenwerking met vdk bank er komt?
vdk biedt momenteel zichtrekeningen, spaarrekeningen, beleggingsproducten (en dus ook het fonds NewB Invest als de samenwerking doorgaat), krediet- en debetkaarten, consumentenkrediet en hypotheken. Het heeft ook een uitgebreide reeks bankdiensten voor professionele klanten.
Als exclusieve verdeler van vdk bank en beleggingsproducten in Wallonië en Brussel zou NewB deze producten kunnen aanbieden (naast verzekeringen, waarvoor NewB als tussenpersoon zou blijven voor Monceau Générale Assurances SA).
21. Wat zijn de praktische modaliteiten van de samenwerking, de voorwaarden voor bankdiensten en het beheer van investeringsfondsen?
a. Voorwaarden voor bankdiensten
De voorwaarden voor bankdiensten zouden de voorwaarden zijn die bij vdk bank van toepassing zijn. Hierbij respecteren we de wettelijke termijnen voor overdracht van NewB-klanten die zo dus gebruik zullen kunnen maken van de huidige vdk bankproducten waaronder:
- een gewone zichtrekening en een zichtrekening voor jongeren van 10 tot 24 jaar (die in aanmerking komen voor het depositogarantiestelsel);
- een spaarrekening met sociaal engagement, een klassieke spaarrekening, een spaarrekening voor jongeren en/of een spaarrekening voor kinderen (die ook van de depositobeschermingsregeling genieten)
- een debetkaart en/of een kredietkaart (VISA);
- een hypotheek, een autolening of een lening voor andere persoonlijke doeleinden;
- beleggingsfondsen, pensioensparen en obligaties.
Klik hier voor de prijslijst voor elk van deze producten.
In dit stadium moeten we nog wat operationele details van de overdracht uitklaren. NewB-klanten krijgen uiteraard alle informatie van zodra dat kan (als de algemene vergadering instemt met de samenwerking).
b. Beheer van beleggingsfondsen
vdk bank zou de promotor worden van de bevek NewB Invest (beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal). Zonder eigen bankvergunning mag NewB namelijk niet tegelijk optreden als promotor en verdeler van het fonds. Voor NewB Invest-aandeelhouders zou er niets veranderen en Orcadia zou de fondsbeheerder blijven.
Door de samenwerking zouden ook andere beleggingsproducten dan die van de bevek NewB Invest toegankelijk worden (d.w.z. beleggingsproducten aangeboden door vdk bank zoals bepaalde Triodos-fondsen).
c. Verzekeringen
Voor de verzekeringen blijft NewB, gezien haar huidige exclusiviteitsovereenkomst, optreden als tussenpersoon voor Monceau Générale Assurances SA (zoals dat momenteel al het geval is) met dezelfde producten. De samenwerking met vdk bank zal dus geen gevolgen hebben voor de door NewB verdeelde verzekeringsproducten.
22. Zal NewB opnieuw kapitaal moeten ophalen?
Als er een samenwerking komt met vdk bank heeft NewB geen bijkomend kapitaal nodig. Haar bankstatus kan NewB sowieso niet behouden en daarom moet ze dus ook niet langer voldoen aan de kapitaalratio’s die de bankwetgeving voorziet ter bescherming van de deposito's van bankcliënten. NewB beschikt aldus over voldoende (of zelfs te veel) kapitaal om haar rol als exclusieve verdeler van vdk bank te vervullen.
23. Hoeveel mensen zou NewB in dienst moeten houden voor de samenwerking met vdk bank? Zou de huidige ontslagprocedure worden voortgezet? Kan vdk personeel van NewB aanwerven?
De ontmanteling van de bankactiviteiten van NewB (onder haar eigen vergunning) heeft gevolgen voor de werknemers van de coöperatie. De procedure van collectief ontslag (bekend als de Wet Renault) blijft van kracht en zal worden voortgezet. Concreet wordt verwacht dat NewB in 2023 na afloop van de bankvergunning maar zes personen zal kunnen tewerkstellen omdat:
- vdk bank in het kader van de samenwerking een aantal taken zou overnemen die NewB in het verleden uitvoerde (bv. klanten helpen met technische vragen);
- NewB geen bank meer zou zijn, maar een bankagent (ter herinnering: sommige functies zoals risicobeheer zijn strikt bancair);
- de kosten (vooral voor personeel) zouden worden aangepast aan de inkomsten en niet andersom (zodat er het eerste jaar niet meer uitgaven dan inkomsten zijn).
Om Franstalige klanten te kunnen bedienen zal vdk bank zich moeten reorganiseren. Daarnaast heeft vdk bank ook andere vacante functies. Sommige NewB-medewerkers zouden we dus aldaar een nieuwe baan kunnen vinden.
24. Werkt NewB nog samen met het Belgische callcenter Village N°1?
Om kosten te drukken werd de samenwerking met Village N°1 helaas stopgezet. Alle NewB-klanten worden nu bediend door personeel van de coöperatie. NewB zal jammer genoeg niet meer samenwerken met Village N°1 omdat dit callcenter instond voor alle technische vragen die bij een samenwerking met vdk bank door hen zullen worden behandeld.
25. Kan de naam 'NewB' expliciet blijven bestaan in de communicatie met klanten of coöperanten?
Als coöperatie en bankagent zou NewB haar naam en visuele identiteit behouden voor alle contacten met coöperanten en klanten. We zullen transparant communiceren over vdk's bankproducten die we zouden aanbieden. De bankkaart en betaal-app zouden bijvoorbeeld enkel het logo van vdk bank vermelden.
26. Wat verandert er in het bestuur bij een samenwerking met vdk bank? Wat hebben NewB-coöperanten nog te zeggen? Welke rol krijgt NewB binnen vdk bank op vlak van beslissingsmacht en invloed?
NewB blijft een ethische, duurzame en onafhankelijke coöperatie. De algemene vergadering blijft het orgaan waar alle coöperanten samen instaan voor de belangrijkste beslissingen. De coöperatie blijft in elk geval bestaan maar zou op korte termijn niet meer rechtstreeks vertegenwoordigd zijn in de bancaire bestuursorganen. In de samenwerking zouden NewB en vdk bank elk hun eigen bestuur en rechtspersoonlijkheid behouden. In de samenwerkingsovereenkomst staat wel vermeld dat NewB in een later stadium kan zetelen in de raad van bestuur van vdk bank in functie van het commerciële gewicht van NewB.
Wij sluiten niet uit dat er in de praktijk wederzijdse invloed zal zijn tussen beide partners. De overeenkomst vermeldt ook regelmatig overleg tussen NewB en vdk bank over actuele maatschappelijke uitdagingen en de vertaling daarvan naar het bankaanbod.
NewB en vdk bank delen een groot aantal waarden. De werkwijze van vdk bank is gebaseerd op negen duurzame, ethische garanties. Deze aanpak geldt voor alle nieuwe uitgaven en herinvesteringen. Bovendien heeft vdk bank strikte procedures en voorschriften om klanten transparant, duidelijk en volledig te informeren en hun belangen optimaal te beschermen. Zo garandeert de bank dat het geld van haar klanten correct wordt beheerd en geïnvesteerd in projecten die voor hen belangrijk zijn. Kortom, door samen te werken met vdk bank zou NewB meer bankdiensten kunnen aanbieden dan vandaag en tegelijk blijven bouwen aan een duurzamere wereld.
27. Waarom kan NewB niet vanaf het begin toetreden tot het bestuur van vdk bank, om vertrouwen en transparantie te garanderen?
De Nationale Bank van België houdt toezicht op de raden van bestuur van alle Belgische banken. De samenstelling van het bestuur alsook de ervaring en vaardigheden van bestuursleden van een bank moet voldoen aan bepaalde regels en wordt aangepast aan de specifieke context van elke bank. In de praktijk worden nieuwe bestuurders enkele toegelaten na goedkeuring door de NBB.
In een eerste stadium zou het aandeel NewB-klanten bij vdk bank relatief klein zijn. Het reglementair kader verhindert bovendien onmiddellijke toetreding van extra bestuurders omdat de raad van bestuur van vdk bank momenteel al te veel leden telt. NewB zou er later wel in kunnen worden vertegenwoordigd als de bancaire regelgeving en het commerciële gewicht van NewB binnen vdk bank dit toelaat.
28. Blijven de basiswaarden van NewB (coöperatief, Belgisch, ethisch en duurzaam) van kracht in de samenwerking met vdk bank?
a. Coöperatief
Zowel NewB (SCE) als vdk bank (nv) zouden binnen de samenwerking hun eigen bestuursvorm behouden met elk hun eigen rechtspersoonlijkheid. Er zou dus geen machtsoverdracht in beide richtingen plaatsvinden. NewB blijft dus een coöperatie waarbij alle coöperanten samen beslissen.
b. Belgisch
NewB en vdb bank vullen elkaar goed aan. NewB is een jonge organisatie en vdk bank heeft 96 jaar ervaring op de Belgische markt. NewB heeft meer succes in het zuiden van het land, terwijl vdk momenteel alleen in Vlaanderen actief is. Door samen te werken kunnen NewB en vdk bank een breder publiek aanboren. Zo kunnen we meer kapitaal beheren waarbij de positieve impact op het milieu en de samenleving navenant kan groeien. Deze samenwerking zou dus kunnen leiden tot de eerste ethische en duurzame bank met een volledig gamma bankdiensten voor het hele land.
c. Ethisch en duurzaam
NewB en vdk bank hebben allebei dezelfde ethische en duurzame ambities. In de BankWijzer komt vdk bank eruit met een volledige bankdienst voor particulieren en professionals die qua ethische en duurzaamheidsnormen het dichtst bij NewB staat. Door samen te werken zou NewB haar activiteiten kunnen voortzetten zonder afbreuk te doen aan haar duurzaamheidseisen.
29. Bestaat het MCS (Maatschappelijk Comité, team van vrijwilligers) nog? Hoe zit het met het handvest en de waarden van NewB?
De 13 waarden uit het handvest van NewB, die op alle niveaus van onze coöperatie worden toegepast, blijven intact. Het Maatschappelijk Comité (een team van vrijwilligers) blijft ook de hoeder van dit handvest en blijft toezien op de dagelijkse toepassing ervan.
NewB en vdk bank delen een groot aantal waarden. De werkwijze van vdk bank is gebaseerd op negen duurzame, ethische garanties. Deze aanpak geldt voor alle nieuwe uitgaven en herinvesteringen. Bovendien past vdk bank strikte procedures en voorschriften toe om haar klanten transparant, duidelijk en volledig te informeren en hun belangen optimaal te beschermen. Zo garandeert de bank een correcte omgang met het geld van haar klanten dat ze investeert in projecten belangrijk zijn voor haar klanten. Kortom, door samen te werken met vdk bank zou NewB meer bankdiensten kunnen aanbieden dan vandaag en dit zonder afbreuk te doen aan haar streven naar een duurzamere wereld.
30. Kan vdk een erkenning krijgen als sociale-economiebedrijf?
Een erkenning als sociale-economiebedrijf is sterk gereglementeerd. Momenteel voldoet vdk bank helaas niet aan de voorwaarden en zou haar statuten moeten wijzigen.
31. Kan NewB na de samenwerking met vdk bank eigen filialen openen? Zo ja, onder welke voorwaarden (openingstijden, toegankelijkheid, enz.)?
Zoals aanvankelijk gepland zal NewB een digitaal agentschap blijven.
32. Wanneer gaat de samenwerking met vdk bank van start?
De overeenkomst met vdk bank wordt afgerond en ondertekend met drie opschortende voorwaarden:
- de wijziging van de statuten door een buitengewone algemene vergadering;
- de goedkeuring van de overdracht van activiteiten door de Nationale Bank van België;
- het verkrijgen van de vergunning als agent voor bank- en beleggingsdiensten bij de FSMA.
Van zodra aan alle opschortende voorwaarden is voldaan kunnen NewB-klanten worden overgedragen.
De systemen moeten wel aangepast worden wat ten laatste in april 2023 het geval zou kunnen zijn.
33. Aan welke prijs koopt vdk bank de klantenportefeuille van NewB?
Deze informatie is vertrouwelijk. De prijs vertegenwoordigt een percentage van NewB's deposito's (= totaalbedrag op zicht- en spaarrekeningen en in het fonds NewB Invest). Met andere woorden, hoe hoger het bedrag van deposito's, hoe hoger de aankoopsom.
34. Zouden NewB-klanten vdk-klanten worden? Wat betekent dit in de praktijk?
NewB-klanten zouden vdk-klanten worden. Concreet zullen klanten worden bediend door een contactpersoon in een vdk-bankkantoor of een contactpersoon van het online NewB-agentschap. De klant kan kiezen, maar er is wel een standaard verschil per taal:
- Nederlandstalige klanten zouden standaard door een vdk-kantoor worden bediend (daarvan zijn er ongeveer 60 in Vlaanderen) tenzij ze uitdrukkelijk vragen om door het NewB-agentschap te worden bediend;
- Franstalige klanten zouden standaard digitaal bediend worden door NewB (tenzij zij expliciet vragen om in het Nederlands bediend te worden door een vdk-kantoor).
35. Wat is de impact voor Nederlandstalige NewB-klanten als NewB enkel exclusiviteit heeft voor Franstalig België? Kan er ik als Nederlandstalige klant voor kiezen opm NewB-klant te blijven? Waarom worden Nederlandstalige klanten standaard overgedragen aan vdk bank maar de Franstalige klanten niet?
Alle NewB-klanten, zowel Nederlandstaligen als Franstaligen zouden worden overgenomen door vdk bank en zullen kunnen gebruik maken van de producten en het platform van vdk bank.
Wie klant wordt bij vdk bank via een digitaal kanaal wordt nu al automatische toegewezen aan het dichtstbijzijnde kantoor van vdk bank op basis van de woonplaats van de klant. Vdk bank is er namelijk van overtuigd is dat medewerkers van een kantoor uit de buurt het meest geschikt zijn om de klant advies op maat te geven. Deze werkwijze is eigen aan vdk bank en daarom wordt dit principe ook toegepast op de Nederlandstalige NewB-klanten. Als een Nederlandstalige klant liever niet begeleid wordt door het vdk bankkantoor in de buurt, dan kan die expliciet kiezen voor een opvolging op afstand door NewB.
Franstalige klanten in Wallonië en Brussel zouden worden toegewezen aan het NewB-kantoor en krijgen dus sowieso opvolging op afstand. De digitale tools van vdk bank (website, app, ... ) zouden zo snel mogelijk naar het Frans worden vertaald.
36. Zou NewB producten van andere banken mogen aanbieden? Wat betekent het om exclusief verdeler te zijn? Is deze exclusiviteit wederzijds?
Als NewB exclusief verdeler wordt voor vdk bank, betekent dit dat NewB geen producten van andere banken mag aanbieden. Verzekeringen, waarvoor NewB een overeenkomst heeft met Monceau, vallen niet onder deze exclusiviteit. Deze exclusiviteit is wederzijds in de zin dat NewB de enige bankagent voor vdk bank zou zijn in Wallonië en Brussel: geen enkele andere agent zou er vdk bankproducten mogen commercialiseren.
37. Wanneer kan NewB financieel break-even draaien als de samenwerking doorgaat? Is er een financieel plan op een termijn van 5 of 10 jaar? Kan de samenwerking winst opleveren waarmee de waarde van het aandeel wordt hersteld en/of dividenden worden uitgekeerd?
Door de samenwerking met vdk bank zou NewB in het eerste jaar al break-even kunnen draaien. Deze samenwerking kan dus op korte termijn winst opleveren en NewB terug rendabel maken. Op langere termijn kunnen we zo evolueren naar een bedrijfsmodel dat de waarde van de coöperatieve aandelen herstelt en potentieel zelfs dividend oplevert.
38. Wat zouden de voornaamste kosten en inkomsten zijn voor NewB? Zouden jullie een financieel plan opmaken op 5 of 10 jaar?
De samenwerking zou beginnen met een eenmalige inkomst die verbonden is met de overdracht van de klantenportefeuille. Daarnaast zijn er terugkerende inkomsten als bankagent voor de klanten die NewB aanbrengt. De kosten (hoofdzakelijk personeel) zouden onmiddellijk afgestemd worden op het niveau van de inkomsten, eerder dan omgekeerd. Dit betekent dat het vernieuwde NewB-team enkel versterkt zou worden als de commerciële ontwikkeling dit toelaat.
Hier is een financieel plan: Bijlage 2 BPlan vdk voor AV 17.12 .pdf
39. Is het op dit moment beter voor NewB dat ik mijn tegoeden op de NewB-rekening(en) overdraag naar een andere rekening?
Zoals geschetst in het nieuws op onze website, moedigen wij onze klanten aan de rekening(en) te blijven gebruiken (of opnieuw te gebruiken mochten rekeningen zijn leeggemaakt). Hetzelfde geldt voor uw bankkaart voor wie er één heeft. De diensten van NewB en de veiligheid van uw tegoeden blijven gegarandeerd. NewB blijft haar klanten bedienen en aanvaardt zelfs nieuwe klanten. Bovendien zijn de financiële voorwaarden binnen het akkoord met vdk bank afhankelijk van de tegoeden op de zicht- en spaarrekeningen van NewB.
40. Wat vinden de aandeelhouders en werknemers van vdk van deze samenwerking?
Het management van vdk bank blijft positief over de samenwerking en wil deze voortzetten. Ook de vdk-medewerkers zijn enthousiast over het idee.
41. Is er een garantie dat de totale som van alle tegoeden op de NewB-rekeningen terugbetaald zou kunnen worden, zonder het risico beroep te moeten doen op het garantiefonds, zelfs binnen 6 maanden?
NewB en de Nationale Bank van België (die NewB nog steeds opvolgt aangezien onze bank nog steeds over een banklicentie beschikt) waken erover dat de tegoeden van alle rekeninghouders terugbetaald kunnen worden. NewB heeft een zeer liquide balans aangehouden om de terugbetaling van deze rekeningensaldi te kunnen garanderen.
42. Mocht ik als coöperant niet overtuigd zijn van de samenwerking, kan ik dan beter tegenstemmen of onthouden?
Coöperanten die niet akkoord gaan met de samenwerking hebben twee mogelijkheden: onthouden (om de samenwerking niet te blokkeren als de vereiste meerderheden om de samenwerking te bekrachtigen gevonden worden) of tegenstemmen. Coöperanten die deelbewijzen zouden willen 'verkopen', kunnen vanaf 1 februari 2023 de coöperatie verlaten of hun aantal deelbewijzen verminderen en coöperant blijven, conform artikel 11 van NewB's statuten.
43. Hoe verdeelt vdk haar winst?
Antwoord van vdk bank: Die informatie is te vinden in het jaarverslag van vdk bank, dat beschikbaar is op hun website: Jaarverslag 2021 (vdk.be)
44. Hoe staat vdk tegenover vakbondswerk (bijvoorbeeld het ontslag van een vakbondsvertegenwoordiger)?
Antwoord van vdk bank: Vdk bank werd in 1926 opgericht door de christelijke arbeidersbeweging als spaarkas voor Gentse arbeiders die toen niet bij commerciële banken terecht konden. Vdk bank staat positief tegenover vakbondswerk en streeft altijd naar constructief overleg.
45. vdk investeert momenteel alleen in Vlaanderen. Zal de bank, zodra het partnerschap is aanvaard, zich ertoe verbinden ook in Brussel en Wallonië te investeren (en in projecten op het gebied van duurzame en/of sociale economie)?
Antwoord van vdk bank: vdk bank is inderdaad van plan om in Brussel en Wallonië te investeren. Vandaag is dat al zeer beperkt het geval, vdk heeft al enkele Franstalige klanten.
46. Overweegt vdk bank om haar sponsoring van AA Gent stop te zetten, gezien de vermoedens van fraude?
Antwoord van vdk bank: Het logo van vdk staat al sinds 1988 op de blauw-witte truitjes van AA Gent en het huidige contract loopt tot juni 2023. Vdk bank volgt de relatie met AA Gent en het dossier in verband met het onderzoek naar fraude in het Belgische voetbal nauwgezet op. Zolang het onderzoek aan de gang is, gelooft vdk bank in het vermoeden van onschuld.
47. In welke sectoren investeert vdk bank?
Antwoord van vdk bank: De sectoren waarin vdk bank mag investeren, zijn opgesomd in haar ‘vdk-code voor duurzaam en ethisch bankieren’ (dat jammer genoeg nog niet in het Frans bestaat maar zo snel mogelijk zal worden vertaald: 20221124_vdk code duurzaam en ethisch .pdf.
In de ESG-aanpak voor beleggen en kredietverlening aan bedrijven past vdk bank een drievoudige filter toe. Met andere woorden, vdk bank screent eerst alle bedrijven waarin ze investeert. Om in aanmerking te komen voor investering moet een bedrijf beantwoorden aan drie criteria:
- De bedrijven moeten voldoen aan internationale normen in verband met mensenrechten, arbeidsrechten, het milieu en eerlijk zakendoen. Dat is de basis. Alleen bedrijven die aan die criteria voldoen, komen terecht op onze basislijst.
- Uitsluiting: vdk bank investeert sowieso niet in onethische en onduurzame producten of sectoren. Bedrijven die zich daarmee bezighouden, komen terecht op onze uitsluitingslijst.
- Best in universe: bij de overblijvende bedrijven (basislijst min de uitsluitingslijst) gaat vdk op zoek naar bedrijven met hoge ambities en goede praktijken. We formuleren duidelijke ESG-standaarden waaraan de bedrijven moeten voldoen.
vdk bank vertrekt in die benadering van de informatie van dataleverancier ISS, een van de grootste rating agencies op het vlak van duurzaamheid ter wereld, en vult ze aan met eigen informatie.
Het resultaat van die selectie op basis van drie filters is de lijst van investeerbare bedrijven (investeringslijst). Die krijgt ten minste jaarlijks een update. Nieuwe investeringen moeten in overeenstemming zijn met die lijst. Jaarlijks publiceert vdk bank de ‘reduction rate’ die aangeeft welk percentage van alle onderzochte bedrijven uiteindelijk investeerbare bedrijven blijken te zijn. Indien er bij de update bedrijven uitvallen die in portefeuille gehouden worden, zal vdk bank bij een ongewijzigd beleid binnen die ondernemingen, die posities sowieso stopzetten. Obligaties kunnen, indien nodig om de verplichtingen te vervullen voor rendement en actief/passiefbeheer, maximaal behouden worden tot de einddatum, maar indien mogelijk worden ze sneller verkocht. Aandelen kunnen om dezelfde redenen tijdelijk aangehouden worden, zolang de beurskoers lager is dan de aankoopprijs.
48. Is het ethisch verantwoord dat Belfius, een kapitalistische bank, aandeelhouder is van vdk, een duurzame bank? Wat is hun huidige/mogelijke invloed op de beslissingen/waarden van vdk? Zetelen ze in de raad van bestuur van vdk bank, en waarom?
Antwoord van vdk bank: Belfius is in de jaren ‘90 aandeelhouder geworden van vdk bank via een openbaar bod tot aankoop. Belfius heeft echter geen enkele invloed op de beslissingen en waarden van vdk bank. Belfius is niet vertegenwoordigd in de raad van bestuur van vdk bank.
49. In hoeverre voldoen de activiteiten van vdk aan de 13 waarden van NewB (integratie, eenvoud, veiligheid, duurzaamheid, transparantie, innovatie, participatie, eerlijkheid, inclusie, soberheid, diversiteit, nabijheid en professionalisme)? Is vdk bank van plan zich te ontwikkelen om aan de waarden van NewB te voldoen?
Antwoord van vdk bank: Er zijn heel wat raakvlakken tussen het DNA van vdk bank en de 13 waarden van NewB. Enkele voorbeelden:
- Inclusie: vdk bank is ontstaan vanuit een nood aan sociale inclusie: toegang geven tot het financiële systeem voor de arbeiders in de straat;
- Eenvoud: vdk bank beschikt over een volledig bankaanbod (dagelijks bankieren, sparen, beleggen, kredieten), maar ons gamma blijft bewust eenvoudig;
- Veiligheid: veiligheid staat voor vdk bank voorop: zowel in de digitale kanalen als in het herbeleggingsbeleid, kredietverlening ...
- Bovendien is de sterke solvabiliteitsratio een goede graadmeter voor de stabiliteit van vdk bank;
- Duurzaamheid: getuige daarvan onze score in de bankwijzer Fairfin;
- Transparantie: ook hier streven we ernaar zo transparant mogelijk te zijn;
- Nabijheid: duurzaamheid en nabijheid is één van hun kerndoelstellingen. Met een uitgebreid kantorennet met ruime openingsuren is vdk bank nabij, bereikbaar en beschikbaar. Aangevuld met een customer care center en een kantoor op afstand maakt vdk bank op die manier haar engagement waar om te gaan voor leen persoonlijke aanpak en advies op maat. Zo worden klanten steeds doorverbonden naar hun kantoorteam en niet omgeleid naar een algemeen centraal nummer;
- Professionaliteit: in de hoofdzetel zijn sterke teams met veel ervaring, kennis en expertise aanwezig op de verschillende interne diensten (beleggen, kredieten, dagelijks bankieren, IT...). Hun adviseurs in de kantoren worden continu bijgeschoold en krijgen op elk domein vorming, opleiding, training zodat ze een breed adviesgesprek kunnen voeren met advies op maat van de klant tot gevolg.
Vdk bank en NewB hebben bovendien een samenwerkingsakkoord gesloten waarin er langs beide kanten een engagement gemaakt wordt om regelmatig overleg te hebben over hoe nieuwe stappen kunnen worden gezet om duurzaam bankieren nog meer waar te maken.
50. Wat als beide partijen het niet met elkaar eens zijn? Bestaat er een scheidingsclausule in geval van onenigheid tussen vdk bank en NewB?
Er bestaat inderdaad een dergelijke clausule. Ze bevat onder andere de opzeggingstermijnen die moeten worden nageleefd wanneer een van de partijen het contract wil beëindigen. Weet wel dat beide partijen streven naar een samenwerking op lange termijn en dat er in de overeenkomst procedures zijn opgenomen om alle eventuele geschillen in der minne te regelen.
Hou er wel rekening mee dat de overdracht van de bankklanten van NewB naar vdk bank definitief is, net als het verlies van de banklicentie.
51. Op welke datum zal het bedrag worden geboekt dat vdk bank heeft betaald voor de inbreng van de klanten van NewB?
Dat bedrag zal worden berekend op basis van het bedrag dat effectief wordt overgedragen op de datum van de juridische overdracht, en geboekt met ingang op diezelfde datum. Momenteel, en onder voorbehoud van het akkoord van de toezichthoudende autoriteiten en de AV van 14 januari 2023, is die datum vastgelegd op 1 februari 2023.
52. Zou NewB kunnen weigeren om bepaalde producten van vdk te verkopen (bijvoorbeeld op advies van het MCS)?
Als onderneming is het altijd belangrijk om producten aan te bieden die stroken met de waarden van de onderneming en de behoeften van de potentiële klanten. NewB's coöperanten vormen de belangrijkste basis voor de opbouw van het klantenbestand van het eventuele NewB-agentschap. De producten moeten dus stroken met de NewB-waarden die onze coöperatie zo op prijs stelt. Als agentschap behouden we de vrijheid om geen vdk-producten aan te bieden als die ingaan tegen de 13 NewB-waarden.
53. Is NewB van plan om op korte termijn nieuwe verzekerings- of levensverzekeringsproducten (pensioensparen, fiscaal sparen) aan te bieden met Monceau?
Het sterk afslankende NewB-team zal zich de komende maanden volledig wijden aan de oprichting van het NewB-agentschap en de overdracht van bestaande klanten naar vdk bank. Daarom kunnen we op korte termijn geen enkel nieuw verzekeringsproduct lanceren.
54. Hoe zal NewB nieuwe Nederlandstalige klanten overtuigen om te investeren in de coöperatie (door deelbewijzen te kopen), aangezien de coöperatie voornamelijk Franstalige klanten zal bedienen? Zal vdk bank haar klanten ertoe aanzetten om coöperant van NewB te worden?
Coöperant worden van NewB is een beslissing die altijd heeft losgestaan van de beslissing om NewB-klant te worden. Coöperant worden of zijn kan dus ook voor wie geen klant is van het NewB-agentschap, net zoals je klant van het NewB-agentschap kan zijn zonder coöperant te zijn.
Coöperanten zijn aandeelhouders en door hun bijdrage in de algemene vergadering nemen ze beslissingen en ondersteunen ze de waarden van de Europese coöperatieve vennootschap NewB.
Om inkomsten te genereren voor die coöperatieve vennootschap heeft NewB er alle belang bij om als agentschap veel klanten te bedienen. Enkel als de inkomsten hoger zijn dan de kosten kan de waarde van de coöperatieve deelbewijzen stijgen. NewB of vdk bank zal geen specifieke acties ondernemen om nieuwe coöperanten aan te trekken.
55. Op welke hypothesen is het businessplan gebaseerd? Wat is de kans dat het verwezenlijkt wordt, wetende dat dat in 2019 niet het geval was?
Het businessplan is hoofdzakelijk bedoeld om het eerste jaar een evenwicht te bewaken tussen kosten en inkomsten. Het is in elk geval de bedoeling om rendabel te zijn van bij de start van het NewB-agentschap. Naarmate de inkomsten stijgen, kan het team en het aanbod ook verder worden ontwikkeld. Uiteraard zijn er bepaalde elementen in het plan die buiten onze controle vallen (zoals de evolutie van de inflatie of de rentevoeten).
Los van de veranderde macro-economische context zit het grootste verschil met het plan van 2019 vooral in de kosten. De kostenstructuur van een bank, met de lancering en het beheer van haar eigen producten, is aanzienlijk hoger dan die van een agentschap.
56. Kan de Nationale Bank van België de samenwerking met vdk bank opleggen aan NewB-klanten (cf. het citaat van Michel De Wolf in het artikel van l’Echo: 'Als u deze deal niet goedkeurt, gebeurt het zonder u.')
In dit dossier is de Nationale Bank van België vooral bezorgd over de correcte behandeling van de spaarders en meer bepaald het feit dat ze de bedragen op de zichtrekeningen en spaarrekeningen volledig terugkrijgen.
Een overdracht van die bedragen naar een andere financiële instelling beschermt deze bedragen de facto. Als de algemene vergadering de statutenwijziging zou verwerpen is het dan ook niet uitgesloten dat de Nationale Bank van België ervoor zal zorgen dat die overdracht plaatsvindt. De bankwet voorziet in elk geval dat de NBB dit kan doen.
▶️ Lees het artikel uit l'Echo hier (in het Frans)
57. Zou vdk bank bankagentschappen kunnen openen in Wallonië en Brussel?
In die context is het belangrijk om onderscheid te maken tussen een bankagentschap (een agentschap dat rechtstreeks afhangt van de hoofdzetel van vdk bank) en een bankagent (een onafhankelijk agentschap dat producten verdeelt).
In overleg met NewB zou vdk bank kantoren kunnen openen (d.w.z. bijkantoren die toebehoren aan vdk bank) in de Waalse provinciehoofdsteden en in Brussel. Als die er zouden komen zal dat in elk geval niet op korte termijn zijn. Weet wel dat NewB exclusief zelfstandig agent van vdk bank is voor Brussel en Wallonië.
58. Kan in het vdk-alternatief een andere piste worden overwogen?
Naast de samenwerking met vdk bank is vereffening de enige mogelijke piste.
59. Is de afgesproken coëfficiënt in het kader van de verkoop van de klantenportefeuille van NewB aan vdk bank dezelfde voor de verschillende soorten rekeningen?
In de ontwerpovereenkomst met vdk bank staat de overnameprijs in verhouding tot de overgedragen bedragen, zowel voor zicht- en spaarrekeningen als voor effectenrekeningen, zowel voor professionele als particuliere klanten. De met vdk afgesproken coëfficiënten verschillen naargelang het type product (zicht-, effecten-, spaarrekening...) en het type klant (particulier of professioneel).
60. Krijgt NewB een financiële compensatie voor wie rechtstreeks bij vdk bank klant zou worden zoals ex-NewB-klanten die sinds de aankondiging van de ontmanteling van de bankactiviteiten van de coöperatie vdk bankklant zijn geworden en A-coöperanten, die in de toekomst rechtstreeks bij vdk een rekening zouden kunnen openen, maar die momenteel relaties onderhouden met NewB?
NewB krijgt twee soorten financiële compensaties van vdk bank:
- Een eenmalige compensatie voor de overdracht van de klanten die is gebaseerd op het depositovolume dat naar vdk bank zal worden overgedragen, en niet op het aantal klanten;
- En recurrente commissies op de producten die door het NewB-agentschap worden verdeeld aan de klanten die door NewB zelf worden bediend. Het is dus belangrijk dat alle nieuwe potentiële klanten het NewB-agentschap gebruiken om hun relatie met vdk bank op te bouwen en in stand te houden.
Met andere woorden, voor deze nieuwe vdk bankklanten die op het ogenblik van de klantenoverdracht geen rekening hebben bij NewB of het saldo van hun NewB-rekening op nul staat krijgt NewB geen financiële compensatie. Voor klanten die worden bediend door een vdk bankagentschap zonder tussenkomst van NewB krijgt onze coöperatie evenmin een recurrente commissie.
61. Hoe komt het dat vdk bank rendabeler is dan NewB?
Vdk bank bestaat sinds 1926 en heeft zich dus al bijna 100 jaar geleidelijk kunnen ontwikkelen tot een echte, betrouwbare en duurzame bank in het hele Vlaamse Gewest. Vandaag bedient ze ongeveer 135.000 klanten, waardoor de bank rendabel is door de spreiding van de vaste kosten op een voldoende breed klantenbestand. NewB daarentegen is een zeer jonge bank (banklicentie pas verkregen in 2020) en het was de bedoeling om in 2026 rendabel te worden. De economische context (Covid-19-pandemie, negatieve rentevoeten) van de oprichting heeft de in het businessplan voorziene ontwikkeling aanzienlijk vertraagd. We hadden namelijk gerekend op een snellere groei van de inkomsten en dus van de rentabiliteit van de activiteiten van NewB.
62. Zullen de klanten tijdens de overgangsfase nog steeds toegang hebben tot NewB-diensten?
Vdk bank heeft zich ertoe verbonden om al haar systemen, haar website en haar documenten zo snel mogelijk naar het Frans te vertalen. Tot dan kunnen de Franstalige klanten inderdaad de systemen (bijv. mobiele app, onlinebank ...) van NewB blijven gebruiken.
63. Kan vdk bank worden verplicht haar transparantie en beleid ten aanzien van wapens te verbeteren zoals de Bankwijzer vraagt?
NewB kan vdk bank niets opleggen: NewB en vdk bank behouden elk hun eigen bestuur en rechtspersoonlijkheid. Er zal geen overdracht van bevoegdheden plaatsvinden.
Wij sluiten echter niet uit dat in de praktijk aan beide zijden enige invloed kan plaatsvinden. Daarnaast komt er regelmatig overleg tussen NewB en vdk bank om actuele maatschappelijke uitdagingen en de vertaling daarvan naar het bancaire aanbod (zoals vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst) onder de loep te nemen.
Jaarrekening, financiële situatie van NewB en coöperatieve deelbewijzen
64. Is het mogelijk toegang te krijgen tot de huidige financiële situatie van NewB (jaarrekening)?
De jaarrekening op 31 december 2021 is beschikbaar op de website van de Nationale Bank van België. Tussentijdse financiële gegevens zijn daarentegen niet publiek. In de memo op onze pagina over de bijzondere algemene vergadering van 17 december 2022, staan verschillende financiële gegevens op datum van 30 september 2022. Het meest recente jaarverslag van 2021 staat op onze website bij de Documenten (onder titel ‘Verslagen’).
65. Hoeveel actieve klanten telt NewB momenteel en hoeveel bedraagt de totale som van de tegoeden, vergeleken met de situatie net voor de bekendmaking van het stopzetten van de bankactiviteit?
Op 30 november 2022 telde NewB 13.677 actieve klanten. Het totaal van de tegoeden bedroeg € 146.107.544,90 op 24 oktober 2022 en € 73.136.803,72 op 7 december 2022.
66. Hoeveel bedraagt de vergoeding voor de leden van het directiecomité? En voor de leden van de raad van bestuur?
Voor de leden van het directiecomité (uitvoerende bestuurders) kunnen we dit helaas niet bekend maken. De overeenkomst die hen aan NewB bindt, is vertrouwelijk, net zoals elke arbeidsovereenkomst. Zoals vermeld in het sociaal en milieuhandvest respecteert NewB een loonspanning van 1 op 5. Dit geldt voor alle personeelsleden en wordt berekend op de loonkost zonder andere voordelen. Dit betekent dat de loonkost voor NewB van het hoogste loon niet hoger kan zijn dan vijf keer de kosten van het laagste loon. De kosten van een zelfstandige of een door een derde ingehuurde persoon worden berekend op basis van de equivalente loonkosten van werknemers.
De niet-uitvoerende leden van de raad van bestuur worden pas vergoed sinds NewB haar vergunning als kredietinstelling heeft verkregen. De algemene vergadering van 28 september 2019 bepaalde een bedrag van 500 euro per gewerkte dag. Dit forfaitaire bedrag dekt de tijd die wordt besteed aan de vergadering, de tijd die wordt besteed aan de voorbereiding van de vergadering en de tijd die tussen twee vergaderingen nodig is om op de hoogte te blijven en te reageren op verzoeken in verband met de functie. De duur van de prestatie voor een vergadering wordt vastgesteld tegen een vast tarief:
- voor de raad van bestuur: anderhalve werkdag per bestuurslid en drie werkdagen voor de voorzitter;
- voor het benoemings- en bezoldigingscomité: anderhalve werkdag per lid en twee werkdagen voor de voorzitter;
- voor het audit- en risicocomité: drie werkdagen per lid en 4,5 werkdagen voor de voorzitter.
Wanneer een bestuurder niet aan een vergadering deelneemt of zich laat vertegenwoordigen, ontvangt hij/zij geen vergoeding.
Ten slotte vermelden we ter informatie dat de betaalde vergoedingen eind september de geraamde jaarbegroting zouden overschrijden. De niet-uitvoerende bestuurders hebben daarom besloten om per 1 september 2022 geen vergoedingen meer te ontvangen en af te zien van de vergoedingen die nog in de voorlopige begroting voor de vergaderingen van september en voor het vervolg zijn opgenomen.
67. Wat gebeurt er met de aandelen van de coöperatie in geval van liquidatie? En wat zou ermee gebeuren in het geval van een samenwerking met vdk bank?
Bij ontbinding van onze bank en coöperatie zouden de coöperanten het financiële saldo ontvangen na liquidatie van de activa en vereffening van alle overige schulden van NewB. Op 31 december 2021 bedroeg de waarde van het coöperatieve NewB-aandeel 9,05 euro volgens de jaarrekening 2021 die werd goedgekeurd tijdens de algemene vergadering van juni 2022. De waarde van de aandelen eind 2022 wordt pas bekend door de goedkeuring van de jaarrekening van 2022 tijdens de volgende gewone algemene vergadering in juni 2023. Dit gebeurt op basis van de jaarrekening van 2022 die rekening houdt met de uitzonderlijke kosten van de ontmanteling van de bankactiviteiten. Daarom schatten we de waarde van het aandeel op minder dan 15% van zijn oorspronkelijke waarde.
De samenwerking tussen NewB en vdk bank die momenteel wordt onderzocht zal, in geval de algemene vergadering ermee instemt, op korte termijn geen gevolgen hebben voor de waarde van de coöperatieve aandelen. Op lange termijn daarentegen kan een succesvolle samenwerking er het beoogde rendabiliteitsmodel van NewB versnellen en dus winst kan betekenen voor de coöperatie.
68. Als de algemene vergadering de samenwerking afkeurt en NewB moet worden geliquideerd, wat is dan uw raming van de kosten van de ontmanteling en wat zou de resterende waarde van een B-aandeel zijn?
Bij een ontmanteling van de bank in het eerste kwartaal van 2023 zou het eigen vermogen tussen 4,5 miljoen euro en 7,5 miljoen euro liggen, na aftrek van alle kosten en afschrijvingen. De waarde van het coöperatieve B-aandeel ramen we in dit geval respectievelijk op ongeveer 1,8 euro en 2,9 euro.
69. Is het mogelijk om nu al deelbewijzen van NewB te kopen?
Het is momenteel niet mogelijk om coöperant te worden. Door de huidige situatie heeft NewB immers beslist om de mogelijkheid om nieuwe coöperatieve deelbewijzen te kopen, af te sluiten. Het is momenteel onmogelijk te zeggen wanneer dat opnieuw mogelijk zal zijn. Op de hoogte blijven van het laatste nieuws van onze coöperatie? Abonneer dan op onze nieuwsbrief.
70. Wat zijn de praktische modaliteiten voor de terugbetaling van de coöperatieve deelbewijzen?
De statuten van de coöperatie bepalen hoe coöperatieve deelbewijzen worden terugbetaald. Afhankelijk van de manier waarop het economische model van NewB zou evolueren zal de volgende algemene vergadering beslissen over een aanpassing van deze modaliteiten. De praktische procedure voor het aanvragen van de terugbetaling wordt dus later meegedeeld.
Juridische procedures
71. Waarom werd de algemene vergadering van 26 november geannuleerd en waarom werd een voorlopig bewindvoerder aangesteld?
Een eenzijdig verzoek van twee coöperanten zorgde op vrijdag 25 november voor een eerste bevelschrift waarbij de bijzondere algemene vergadering van 26 november werd opgeschort, de raad van bestuur uit haar functie werd ontzet en een voorlopig bewindvoerder werd aangesteld. Dit verzoek was gebaseerd op een feitelijke onjuistheid, namelijk dat NewB geen bankvergunning meer zou hebben. NewB heeft nog steeds de nodige vergunningen van de toezichthouders om haar bankactiviteiten uit te voeren, tenminste tot het einde van de ontmanteling ervan.
De voorzitter van de ondernemingsrechtbank heeft de raad van bestuur van NewB in zijn bevoegdheden hersteld. De nieuwe beschikking van dinsdag 29 november 2022, na een door NewB ingesteld derdenverzet, herroept de beschikking van 25 november 2022 en beveelt het herstel van de raad van bestuur van NewB in al zijn bevoegdheden. Prof. Michel De Wolf werd benoemd als ad hoc mandataris met als opdracht het bijeenroepen van de volgende algemene vergaderingen, die voor te zitten en de agenda ervan vast te leggen.
72. Kan de gerechtelijke uitspraak worden gedeeld?
De eerste uitspraak werd ingetrokken door de voorzitter van de Franstalige ondernemingsrechtbank van Brussel. De tweede uitspraak kan je hier terugvinden (enkel beschikbaar in het Frans).
73. Wie zijn de twee coöperanten die een vordering tegen NewB hebben ingesteld? Waarom deden ze dat? Werd de vordering op tegenspraak besproken?
Wij geven er de voorkeur aan de identiteit van de twee coöperanten die een vordering tegen NewB hebben ingesteld niet bekend te maken, om de situatie verder niet te bemoeilijken.
74. Wat is de rol van de voorlopige bewindvoerder?
Ingevolge de eenzijdige gerechtelijke procedure die door twee coöperanten is ingeleid, werd op vrijdag 25 november 2022 een voorlopige bewindvoerder aangesteld in de persoon van Prof. Michel De Wolf. Hij kreeg de volgende taken:
- alle bestuurshandelingen van NewB;
- een nieuwe algemene vergadering bijeenroepen;
- een verslag opstellen over zijn missie, waarin moet worden nagegaan of het nodig is de coöperanten te informeren over de situatie van NewB, de continuïteit ervan en de eventuele mogelijkheden van een overname.
Bij de nieuwe beschikking van dinsdag 29 november 2022, na een door NewB ingesteld derdenverzet, heeft de voorzitter van de ondernemingsrechtbank de beschikking van 25 november 2022 ingetrokken en werd de raad van bestuur van NewB in zijn volledige bevoegdheden hersteld, onverminderd de opdracht van de ad hoc mandataris, prof. Michel De Wolf.
Na een eerste onderzoek van de plannen met vdk bank is prof. Michel De Wolf bovendien tot de conclusie gekomen dat een algemene vergadering op korte termijn (nl. op 17 december 2022) wenselijk is. Ook bevestigde hij in de pers dat, op basis van zijn eerste analyse van het dossier, het samenwerkingsproject met vdk bank hem een goede oplossing lijkt voor de toekomst van NewB.
75. Wordt de coöperatie ontmanteld op last van de ondernemingsrechtbank? Moeten klanten hun rekeningen sluiten?
Nee, de afbouw van de bankactiviteiten werd in gang gezet bij gebrek aan voldoende financiële steun van institutionele beleggers tijdens onze kapitaalronde. Dit was een beslissing van de raad van bestuur van NewB en heeft dus niets te maken met de rechterlijke uitspraak. Door een samenwerking met de Belgische ethische en duurzame vdk bank zou onze coöperatie ethische en duurzame bankproducten kunnen blijven aanbieden (mits de algemene vergadering zich uitspreekt voor dit akkoord en onder voorbehoud van goedkeuring door de toezichthouders).
De toekomst van NewB is dus nog niet bepaald. Onze coöperatie heeft een nieuwe algemene vergadering belegd op 17 december 2022. Die dag zullen de leden van de coöperatie een standpunt innemen over de toekomst van NewB.
In het licht van het laatste nieuws raden wij aan om NewB-rekeningen te blijven gebruiken (of deze opnieuw aan te vullen als ze was leeggemaakt) net zoals NewB-bankkaarten. Onze klanten kunnen blijven rekenen op de dienstverlening van NewB en de veiligheid van uw tegoeden. NewB blijft haar klanten bedienen en kan opnieuw nieuwe klanten verwelkomen. Bovendien zijn de financiële voorwaarden van de overeenkomst met vdk afhankelijk van de bedragen op de zicht- en spaarrekeningen van NewB.
76. Zal de raad van bestuur en/of de voorlopig bewindvoerder, gelet op de door de coöperatie geleden schade, de coöperanten die een rechtszaak tegen NewB hebben aangespannen uitsluiten (overeenkomstig artikel 12 van de statuten)?
Wij willen deze coöperanten niet uitsluiten van NewB. Wij respecteren en luisteren naar hun mening.
77. Hoeveel bedraagt de bezoldiging van de ad-hocbestuurder? Wordt die bezoldiging betaald door NewB?
We kunnen helaas geen precies antwoord geven op die vraag omdat het contract tussen prof. M. De Wolf en NewB net als elk ander individueel contract vertrouwelijk is. Ons maatschappelijk comité (MCS) kan die bezoldiging wel ‘controleren’ (die overigens wordt betaald door NewB).
78. Worden de erelonen van de advocaten en de kosten voor de organisatie van de nieuwe algemene vergadering (17 december 2022) betaald door NewB?
Ja, de erelonen van de advocaten van NewB en de kosten van de organisatie van de nieuwe algemene vergadering zijn voor rekening van NewB.
Andere
79. Waarom hebben zo weinig coöperanten een rekening geopend?
Volgens een enquête1 die wij in januari 2021 hebben gehouden, zijn de twee belangrijkste redenen waarom niet alle coöperanten een rekening bij NewB hebben geopend
- uitstel ('ik heb het nog niet gedaan')
- het gebrek aan maturiteit van de bank ('Ik wacht af hoe NewB zich ontwikkelt').
Daarnaast werden ook andere redenen aangevoerd, maar in mindere mate: tevredenheid met de producten en diensten van hun huidige bank, verplichtingen tegenover de huidige bank (bijvoorbeeld vanwege een hypothecaire lening), gebrek aan kennis van de producten en procedures van NewB, gebrek aan begrip van het principe van bewuste prijsstelling, voorwaarden verbonden aan het openen van een rekening (bijvoorbeeld woonplaats), gebrek aan fysieke kantoren, onvoldoende gediversifieerd aanbod, enz.
vdk bank heeft 96 jaar ervaring en biedt zichtrekeningen, spaarrekeningen, beleggingsproducten, kredietkaarten, leningen en hypotheken. Zij beschikt ook over een uitgebreide reeks bankdiensten voor professionelen. NewB zou als exclusief verdeler van vdk producten in Wallonië en Brussel deze producten kunnen verdelen, waar sommige van onze coöperanten reikhalzend naar uitkijken. We hopen dat dit completere aanbod meer coöperanten zal motiveren om klant te worden.
1 NewB's 'Grote tevredenheidsenquête van 2022' onderzocht de tevredenheid van coöperanten over de producten en ervaringen van NewB. Ze werd op 27 januari 2022 verzonden naar 111.166 leden (83.263 Franstaligen en 27.903 Nederlandstaligen) en werd afgesloten op 23 maart 2022. 5.432 van de 111.166 mensen die de enquête ontvingen, hebben gereageerd (een deelnamepercentage van 5%).
80. Waarom was de groei van NewB trager dan verwacht?
We onderscheiden een aantal oorzaken waarom de groei trager was dan verwacht, maar de belangrijkste zijn: negatieve rentevoeten, de Covid-19-pandemie en de lage coöperant-klantconversie.
81. Waarom heeft NewB haar klanten uitgenodigd hun rekeningen te sluiten vóór de bijzondere algemene vergadering van 26 november?
Na de aankondiging van de mislukte kapitaalronde werd duidelijk dat NewB haar bankvergunning niet zou kunnen behouden. In samenspraak met de Nationale Bank van België heeft NewB onmiddellijk haar ontmantelingsplan opgestart en aan de markt bekendgemaakt. Na deze aankondigingen zijn gesprekken gestart met vdk bank onder een vertrouwelijkheidsovereenkomst totdat de raden van bestuur van NewB en vdk bank de belangrijkste voorwaarden van de operatie hadden goedgekeurd. Pas na deze goedkeuring gaf de Nationale Bank van België toestemming voor openbare communicatie over dit samenwerkingsproject en werd het ontmantelingsplan opgeschort. Kortom, het was voor ons niet mogelijk om eerder over dit onderwerp te communiceren.
82. Hoe reageert NewB op het boek van Dirk Coeckelberg?
Het initiatief van Dirk Coeckelberg staat volledig los van NewB. Wij hebben dan ook geen band met zijn boek, webinars of andere commerciële activiteiten over NewB.
83. Moeten we niet overgaan van een meer 'activistische' naar een eerder 'commerciële' houding?
Als de algemene vergadering instemt met de voortzetting van de activiteiten van NewB (zonder bankvergunning), zullen wij inderdaad onze commerciële strategie versterken om de producten die NewB verdeelt te promoten bij een breder publiek. Dit zal gebeuren met respect voor de waarden van de coöperatie.
84. Hoe verklaart u de eenzijdige en niet-objectieve behandeling van NewB in de media?
NewB biedt een uniek project dat tegelijk hoopgevend is en voor de nodige vrees zorgt in een bijzonder geïnstitutionaliseerde sector. Het kan niemand onverschillig laten dat een nieuwe speler de gewoontes van de gevestigde financiële wereld grondig door elkaar komt schudden en meer dan honderdduizend burgers weet te verzamelen.
NewB is voor een stuk militant, weet te mobiliseren en stimuleert persoonlijke stellingname. De beslissing om coöperant te worden is namelijk ook een ideologische keuze die bovendien een zeker financieel risico inhoudt. Dit alles kan leiden tot een zekere subjectiviteit waardoor het niet te verwonderen is dat een deel van de pers zich ook gaat uitdrukken volgens onderliggende politieke oriëntaties of gewoon inspeelt op het gevoel van zijn publiek, reactie gaat uilokken en een ‘hype’ gaat creëren.
Dit zijn uiteraard slechts veronderstellingen. We beweren geenszins dat we de gedachten van de journalisten kunnen lezen.
85. Terugblik op de bijzondere algemene vergadering van 17 december: memo van de ad hoc mandataris Prof. Michel De Wolf
De ad hoc mandataris Prof. M. De Wolf heeft besloten de geplande stemming over de resolutie tijdens de algemene vergadering van zaterdag 17 december 2022 niet te laten plaatsvinden. Hij opteerde voor een procedure om binnen de drie colleges tot een consensus te komen over de samenwerking met vdk bank. Op die manier werd de formele stemming uitgesteld tot de algemene vergaderingen van 6 en uiteindelijk dus 14 januari 2023.
De op zaterdag 17 december 2022 geplande stemming was bedoeld om te peilen naar de steun van de coöperanten voor het samenwerkingsproject met vdk bank. Deze stemming was niet wettelijk verplicht en zelfs zonder goedkeuring door de algemene vergadering zou NewB’s raad van bestuur kunnen doorwerken aan de samenwerking met vdk bank en zelfs contracten sluiten met vdk bank onder de opschortende voorwaarde van goedkeuring van de vereiste statutenwijzigingen door een volgende algemene vergadering. NewB’s statuten moeten worden aangepast om als tussenpersoon te kunnen optreden. Een dergelijke statutenwijziging vereist een aanwezigheidsquorum van 50% van de coöperanten en meerderheden van meer dan 80% in elk stemcollege. NewB wilde haar coöperanten zo snel mogelijk informeren en nagaan of ze dit project al dan niet steunen en organiseerde hiertoe een algemene vergadering omdat ze dan geen rekening moest houden met de voorbereidingstijd van een statutenwijziging en de wettelijke termijnen voor het bijeenroepen van een dergelijke buitengewone algemene vergadering.
Na overleg onder leiding van Prof. M. De Wolf voorafgaand aan de algemene vergadering van 17 december 2022 bleek dat de geplande stemming over de resolutie niet zou kunnen plaatsvinden onder bevredigende omstandigheden voor alle belanghebbenden. Zoals hierboven uiteengezet was er geen formele stemming nodig en had die vanuit puur juridisch oogpunt geen gevolgen. Deze algemene vergadering kon dus worden uitgesteld of geannuleerd, maar Prof. De Wolf wilde de vergadering aanhouden in overeenstemming met de artikelen 33 en 35 van de statuten van NewB in de hoop op een compromis dat alle belanghebbenden tevreden zou stellen. Deze optie liet toe om alle coöperanten goed te informeren over de besprekingen met vdk bank met oog op een brede consensus waarmee de raden van bestuur van NewB en vdk bank zicht kregen op de steun onder de coöperanten voor hun samenwerkingsproject.
Pas vlak voor de algemene vergadering van 17 december om 8u kwam de raad van bestuur van NewB bijeen om de conclusies te horen van het overleg van professor De Wolf. Hierdoor konden de coöperanten helaas niet eerder worden geïnformeerd.
Prof. De Wolf verzocht de in de zaal aanwezige coöperanten die tegen de consensus waren, hun naam te vermelden in de notulen van de algemene vergadering (8 personen deden dat). Wie van op afstand volgde kon verzet aangeven in de chat wat 73 personen hebben gedaan. Ook dit wordt vastgelegd in de notulen waarbij moet worden vermeld dat de identiteit van personen op afstand communiceerden met een pseudoniem niet kon worden gecontroleerd.
De volgende algemene vergadering beslist over de statutenwijzigingen en wordt georganiseerd met een notaris die het goede verloop van de vergadering, de stemming en de aangenomen resoluties zal vastleggen.
Vind je het antwoord op jouw vraag hierboven niet? Ga dan eens kijken bij onze vaak gestelde vragen. Die blijven we zo goed als mogelijk verder aanvullen.